Giá Bitcoin đã tăng gấp 10 trong năm nay, khiến nhiều nhà bình luận cho rằng đây là “bong bóng của những bong bóng”. Hôm qua, chỉ 12 giờ sau khi chạm 10.000 USD một đồng, giá Bitcoin tiếp tục vượt 11.000 USD. Dù vậy, giá sau đó quay đầu giảm mạnh, xuống 9.300 USD chỉ trong 3 giờ. Nguyên nhân là nhiều sàn giao dịch lớn gặp sự cố kỹ thuật, do lượng truy cập khổng lồ.
Việc này không khiến nhiều nhà đầu tư ngạc nhiên, do Bitcoin nổi tiếng là tiền ảo có biến động giá lớn. Dù vậy, Bloomberg cho rằng vẫn có nhiều yếu tố có khả năng làm vỡ bong bóng Bitcoin.
1. Các đợt tách đôi
Sự bất đồng giữa các nhà phát triển về cách thức nâng cấp hệ thống Bitcoin đã khiến tiền ảo này nhiều lần phải tách đôi. Từ tháng 8, hai loại tiền ảo mới tách ra từ chuỗi Bitcoin đã xuất hiện, là Bitcoin Cash và Bitcoin Gold. Việc chia tách quá nhiều có thể khiến hệ thống Bitcoin gặp trục trặc.
Giá Ether – tiền ảo lớn nhì thế giới sau Bitcoin đã tăng rất mạnh từ sau các đợt chia tách của Bitcoin. Dù vậy, mức tăng này vẫn còn kém xa Bitcoin và Bitcoin Cash.
2. Bị giới chức bóp nghẹt
Bitcoin từng là công cụ để mua bán đồ cấm, chuyển tiền ra nước ngoài và còn nhiều lần bị hacker trộm. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi giới chức các nước đều dè chừng tiền ảo này. Nguy cơ các loại tiền ảo bị kiểm soát hoàn toàn vẫn luôn treo lơ lửng.
Ủy ban Chứng khoán Mỹ (SEC) đã để mắt đến tiền ảo và quy định một số token có thể coi như chứng khoán, nhằm đưa chúng vào tầm kiểm soát. Ứng cử viên chức Chủ tịch Fed – Jerome Powell cũng nhận định Bitcoin hiện chưa đủ lớn để phải bận tâm. Tuy nhiên, ông cũng ám chỉ nó có thể ngăn cản cơ chế chuyển dịch của Fed “trong dài hạn”. Giới chức Trung Quốc thì kiềm chế các tiền ảo do tư nhân tạo ra, như Bitcoin. Họ đã cấm giao dịch Bitcoin và các tiền ảo khác tại các sàn giao dịch trong nước.
3. Bị hacker trộm
Từ trường hợp sàn Mt. Gox, những người nắm giữ Bitcoin đã phải đối mặt với sự thật rằng tiền ảo này có thể rơi vào tay hacker bất kỳ lúc nào. Mt.Gox từng là sàn tiền ảo bitcoin có giá trị giao dịch lớn nhất thế giới. Tháng 2/2014, sàn giao dịch này tuyên bố đóng cửa, sau khi đánh mất tổng cộng 750.000 bitcoin của khách hàng và 100.000 bitcoin của công ty, tương đương 500 triệu USD tại thời điểm đó.
Năm ngoái, sàn Bitfinex của Hong Kong cũng bị mất số Bitcoin trị giá 65 triệu USD. Tháng này, một vụ trộm tiền ảo trị giá 31 triệu USD cũng diễn ra.
4. Các hợp đồng phái sinh
CME Group, Cboe Global Markets và Nasdaq đều đang lên kế hoạch ra mắt hợp đồng phái sinh từ Bitcoin. Hiện tại, những lựa chọn dành cho nhà đầu tư tiền ảo được đánh giá là khá đắt đỏ và rủi ro. Với các hợp đồng tương lai từ những sàn danh tiếng, nhiều nhà đầu tư có thể tham gia thị trường, gây áp lực đẩy giá Bitcoin xuống.
5. Việc bán chốt lời
Việc các sàn tiền ảo lớn, như Coinbase, không thể xử lý lượng truy cập khổng lồ trong ngày Bitcoin vượt 10.000 USD đã khiến giới phân tích nhận ra vấn đề về tăng quy mô mà tiền ảo gặp phải trong vai trò công cụ đầu cơ. Nhà đầu tư bán chốt lời khi tiền ảo vượt các mốc quan trọng có thể khiến đà giảm càng mạnh, áp lực bán sẽ tăng do thanh khoản thấp.
“Bitcoin đang có khả năng điều chỉnh. Tâm lý con người cũng cho thấy giá sẽ giảm. Nếu đây là một thị trường bình thường, nó chắc chắn đi xuống trong ngắn hạn, do các rào chắn lớn đã bị gỡ bỏ rồi”, Mark Cudmore – chiến lược gia vĩ mô tại Bloomberg nhận xét.
6. Chẳng vì lý do gì
Nếu Bitcoin có thể tăng phi mã mà không cần lý do cụ thể, nó cũng có thể giảm rất bất ngờ. Nhiều người kỳ vọng tiền ảo có thể hỗ trợ hoạt động thương mại hợp pháp. Tuy nhiên, chi phí giao dịch đắt đỏ và tiền điện cao (do hoạt động đào) đã lấn át tất cả. Nhà kinh tế học từng giành giải Nobel – Joseph Stiglitz gần đây cũng nhận định Bitcoin “đang sống ngoài vòng pháp luật” và “không thực hiện bất kỳ chức năng có ích nào cho xã hội”.
Cựu Chủ tịch Fed – Alan Greenspan từng cho biết “bạn sẽ phải thực sự vận dụng hết trí tưởng tượng để suy luận ra giá trị nội tại của Bitcoin”. Ông còn gọi tiền ảo này là “bong bóng”.
Bloomberg thì cho rằng có lẽ Bitcoin sẽ có kết cục như bong bóng dotcom năm 2000 – khi những nhà đầu tư không biết cách định giá tài sản giá trị cao ồ ạt rời thị trường.
Hà Thu (theo Bloomberg/Coin Desk)
